İklim Krizine Dayanıklı Bir Bursa Mümkün mü? Uzmanlar Kurakçıl Peyzajı Konuşuyor
- Mert Morava
- 23 saat önce
- 3 dakikada okunur
Türkiye’nin birçok bölgesinde yağış rejiminin bozulması, su kaynaklarının azalması ve sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerine çıkması, iklim krizinin artık soyut bir kavram olmaktan çıktığını gösteriyor. “Kapımızda” denilen kriz artık şehirlerin içinde, günlük yaşamın tam merkezinde.
Bu tabloya dikkat çeken en önemli adımlardan biri, geçtiğimiz ay yayımlanan “Kurakçıl Peyzaj Kararnamesi” oldu. Cumhurbaşkanlığı tarafından yayımlanan kararname, kentlerde su tüketimini azaltmayı odağına alan yeni bir dönem başlatırken, özellikle büyükşehirlerde yeni planlama modellerinin uygulanmasını zorunlu hale getirdi.
Bu gelişmelerin ardından TMMOB Peyzaj Mimarları Odası Bursa Şubesi, 10 Aralık Çarşamba günü 13.00–17.00 saatleri arasında BAOB Ortak Salon’da kapsamlı bir panel düzenliyor. “Kurakçıl Peyzaj ve Su Yönetimi – Peyzaj Tabanlı Şehirler” temasıyla yapılacak panel, akademisyenleri, yerel yöneticileri ve uygulama uzmanlarını aynı masada buluşturacak.
“Kurakçıl Peyzaj Artık Zorunluluk”
Peyzaj Mimarları Odası Bursa Şube Başkanı Zehra Candan Çakır, Türkiye’nin iklim kriziyle artık doğrudan yüzleştiğini vurgulayarak önemli uyarılarda bulundu:
“Artık iklim krizinin tam içindeyiz. Yağış rejimi değişti, su kaynakları azalıyor. Bu nedenle kurakçıl peyzaj bir tercih değil, zorunluluk.”
Çakır, kurakçıl peyzajın yalnızca “taş ağırlıklı uygulamalar” ya da “az bitki kullanımı” şeklinde algılanmasının son derece yanlış olduğunu söyledi. Bu yaklaşımın ancak bütüncül bir ekosistem planlaması ile anlam kazanabileceğini belirtti.
Kentlerde Yeni Yeşil Altyapı Modeli
Çakır, kurakçıl peyzajın temel bileşenlerini şöyle özetledi:
Yeşil çatılar
Geçirgen yüzeyler
Yağmur bahçeleri
Suyu geri kazandıran altyapı sistemleri
Ekolojik planlama ve yeşil ağlar
Bu sistemlerin bir arada uygulanmasının, hem su tasarrufu sağlayacağını hem de iklim krizine dayanıklı şehirlerin temelini oluşturacağını ifade etti.
Yeşil Koridorlar Bursa’nın Geleceği İçin Kritik
Bursa’nın vadiler, tarihsel akslar ve dere yataklarıyla önemli bir ekolojik potansiyele sahip olduğuna değinen Çakır, yeşil koridorların şehir için stratejik öneme sahip olduğunu söyledi.
Yeşil koridorların:– Kuşlar, böcekler ve birçok canlı için habitat oluşturduğunu,– Kentsel ısı adası etkisini azaltarak sıcaklıkları dengelediğini,– Mikroiklimi düzenleyerek kentin iklim direncini güçlendirdiğini belirtti.
“Bu koridorları güçlendirmek iklim uyum politikalarının temelidir.” diyerek Bursa’nın mevcut doğal altyapısının mutlaka korunması gerektiğini vurguladı.
Doğru Ağaçlandırma: Kentin Görünmez Mimarlığı
Çakır, ağaçların yalnızca estetik değil, fonksiyonel değerleriyle de kentsel yaşamın vazgeçilmez bir parçası olduğunu hatırlattı.Doğru ağaçlandırma ile:
Rüzgâr yönlendirme,
Gölgeleme,
Mikroiklim düzenleme,
Ekolojik süreklilik sağlanabileceğini belirtti.
Aynı zamanda yüksek su tüketen türlerden kaçınılması, kurakçıl ve bölge iklimine uyumlu ağaçların tercih edilmesi gerektiğinin altını çizdi.
“Kurakçıl Peyzaj Taş ve Birkaç Bitkiden İbaret Değildir”
Kamuoyunda oluşan yanlış algıya değinen Çakır, kurakçıl peyzajın esas olarak toprağı suyla buluşturan, su geri dönüşümünü sağlayan, geçirgen yüzeyleri artıran bir planlama modeli olduğunu söyledi.
Bursa Çevre Düzeni Planı’nda bu doğrultuda görüş bildirdiklerini, özellikle geçirgen yüzeylerin artırılması konusunda hassasiyet taşıdıklarını belirtti.
Bitki Seçiminde Yapılan En Büyük Hatalar
Çakır, iklim değişikliği sayesinde bazı Akdeniz bitkilerinin Bursa’da yetişebilse bile bunun “her Akdeniz bitkisi uygun” anlamına gelmediğini vurguladı.
“Sürdürülebilirlik, kente özgü ekolojiye uygun bitki kullanımıyla sağlanır.” diyerek bakım yükü düşük, yeraltı sularını destekleyen türlerin kullanılmasının önemine dikkat çekti.
Çim Alanlarda Yeni Dönem: Kontrollü Azaltma
Bursa’nın su bütçesinin giderek zorlandığını söyleyen Çakır, çim alanların kontrollü şekilde azaltılacağını ifade etti.Bu değişim;– Yer örtücüler,– Su tasarruflu bitkiler,– Ekolojik karışımlarile desteklenecek.
Sanayi ve Özel Alanlar da Sürece Dahil Edilmeli
Çakır, kurakçıl peyzaj politikalarının yalnızca belediyelerle sınırlı olmaması gerektiğini ifade ederek sanayi tesisleri, özel mülkiyetler ve geniş parsel içi peyzajların zorunlu olarak bu dönüşüme dahil edilmesi gerektiğini söyledi.
Peyzaj Mimarları Odası’nın önümüzdeki dönemde iklim değişikliği ve sürdürülebilirlik üzerine bir eğitim programı başlatacağını da duyurdu.
10 Aralık Paneli: Uzmanlar Bursa’da Buluşuyor
Panel, alanında uzman isimleri bir araya getiriyor.Moderatör:– Prof. Dr. Murat Zencirkıran
Konuşmacılar:– Nazlı Yazgan– Prof. Dr. Mustafa Var– Prof. Dr. Gül Sayan Atanur– Dr. Öğr. Üyesi Volkan Müftüoğlu– Dr. Ahmet Cemil Tepe– Doç. Dr. Kamil Erken
Panelde yeşil altyapı, yağmur suyu yönetimi, iklim uyum politikaları, kent kimliği ve biyoçeşitlilik ele alınacak.
DERİN BAKIŞ
İklim krizi, kentlerin planlama anlayışını kökten değiştiriyor. Bir şehri dayanıklı kılan şey artık beton değil; suyu yönetebilen, ısıyı dengeleyen, ekolojik sürekliliği koruyan “yaşayan altyapılar.”
Peki Bursa gibi hızla büyüyen şehirler, geleneksel yapıdan ekolojik temelli bir modele geçişi ne kadar hızlı başarabilir?
Okuyucularımız, iklim krizi, yeşil altyapı ve kentsel dönüşümle ilgili diğer içeriklerimize de göz atabilir.
Yorumlar