Tolon Fabrikası Yeniden İnşa Ediliyor: Türkiye'nin İlk Çamaşır Makinesi Mirası Geri Dönüyor

Bursa’da kurulan ve Türkiye'nin ilk çamaşır ve bulaşık makinesi üretimini yapan Tolon Fabrikası, yıllar süren belirsizlikten sonra yeniden hayat buluyor. Türkiye sanayi tarihinin simge yapılarından biri olan tesis, orijinal mimarisine sadık kalınarak yeniden inşa edilecek.

Süreç, fabrikanın kurucusu Kamil Özdemir Tolon’un torunu Güneş Tolon’un başvuruları ile yeniden gündeme geldi. Aile mirasının korunması için verdiği mücadelede Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK) devreye girdi. Yapılan incelemeler sonucunda, fabrikanın 2016 yılında “riskli yapı” olarak tanımlanarak yıkımına izin verildiği ancak aynı kararda yeniden inşa edilmesinin zorunlu kılındığı ortaya çıktı.

Fabrika binası artık yalnızca sanayi geçmişinin bir sembolü değil. Yeni planlamayla birlikte, "Ticaret-Turizm Alanı" olarak değerlendirilecek. Böylece hem tarihi dokusu korunacak hem de Bursa ekonomisine katkı sağlayacak yeni bir çekim merkezi olacak.

🔹 Güneş Tolon, bu gelişmenin sadece ailesi için değil, Cumhuriyet’in sanayi mirası adına da önemli olduğunu vurgulayarak, “Tolon sadece bizim değil, Türkiye’nin ortak hafızasıdır,” dedi.

---

Tolon Fabrikası'nın yeniden inşası, sadece bir restorasyon değil, kolektif hafızanın canlandırılmasıdır. Cumhuriyet’in erken dönem sanayileşme politikalarının somut bir örneği olan bu yapı, aynı zamanda mimari ve toplumsal değerlerin korunması açısından önemli bir kazanımdır. Kamunun, aile bireylerinin ve denetleyici kurumların iş birliğiyle yürütülen bu süreç, vatandaş odaklı miras koruma anlayışının güçlü bir örneği olarak öne çıkmaktadır. Ayrıca, bu tarz yapıların kültür-turizm ekseninde yeniden değerlendirilmesi, ekonomik sürdürülebilirlik ile toplumsal kimlik inşasını bir araya getiren çağdaş bir yaklaşımdır.